Horlama ya da uyku apnesine bağlı olarak sabah yorgun kalkma, baş ağrısı, sürekli uyku hali, gün içinde konsantrasyon bozukluğu gibi şikayetler yaşanabilir. Kilo verme, uyku pozisyonunu değiştirme, alkol ve sigarayı bırakma gibi önlemlerle horlamanın önüne geçilebilir. Ancak sorun kolay horlama değil de, kesinlikle nefes darlığı ile kendini gösteren uyku apnesi ise uyku sırasında solunum yolunu açık tutan ağız içi cihazlar, pozitif basınç veren solunum cihazları veya cerrahi tedaviler uygulanabilir. Memorial Ataşehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümünden, Ex. Yelda Turgut Çelen horlama ve uyku apnesi hakkında bilgi verdi.
Neden horladığını biliyor musun?
Horlama, üst solunum yollarında hava yolunun daralmasıyla hava geçerken yumuşak damağın titremesi sonucu oluşur. Horlama bir hastalık değildir, altta yatan farklı hastalıkların belirtisi olabilir. Horlamanın birçok nedeni olabilir.
- Aşırı kilo horlamaya neden olabilir.
- Trakeayı, üst solunum yolunu tıkayan, daraltan ve geçişini azaltan herhangi bir anatomik darlık veya hastalık horlamaya neden olabilir.
- Çene veya üst damaktaki şekil bozuklukları horlamaya yer hazırlayabilir.
- Gebelikte ödem nedeniyle üst solunum yolları daraldığı ve mukoza zarları şiştiği için horlama artabilir.
- Alkol kullanımı solunum kaslarını gevşettiği için horlama görülebilir.
- Horlama, yoğun sigara kullanımı, iltihaplanma (mikrobiyal olmayan iltihaplanmalar) ve üst solunum yollarının daralması durumlarında daha sık görülür.
- Rahat uyumak için kullanılan uyku ilaçları da horlamayı tetikleyebilir.
- Küçük dil ve yumuşak damağın şişmesi de horlama nedenleri arasındadır.
- Özellikle çocuklarda bademcik ve geniz etinin şişmesi ve büyümesi horlama ve uyku apnesine neden olabilir.
Horlamanın yanı sıra nefes darlığı da çekebilirsiniz.
Horlama hava yolunun daralması sonucu, uyku apnesi ise hava yolunun tamamen tıkanması ve solunumun durması sonucu oluşur. Uyku sırasında solunum kaslarının gevşemesi, yatay duruma geçiş, vücut ve beynin aynı anda dinlenmesi gibi nedenlerle her insanda solunum duraklamaları olabilir. Uyku sırasında saatte 5 defaya kadar solunumun durması normaldir. Ancak saatte 5’ten fazla nefes darlığı varsa uyku apnesi patolojik hale gelir ve vücuda zarar verir. Uyku apnesinin tanısı uyku laboratuvarlarında solunum, kalp ritmi, beyin dalgaları, uyku kalitesi gibi parametreler incelenerek konur.
Bu işaretlere dikkat
Hastalar uykularında kendi horlamalarını veya nefes darlıklarını hissetmeyebilirler. Çoğu zaman, eşler “horlama” veya “nefes darlığı” şikayetinden sonra bir doktora danışılır. Horlama veya uyku apnesi olan kişilerde gün içinde bazı şikayetler olabilir;
- Sabah boğaz ağrısı (ağzınız açık uyumaktan dolayı)
- Gün içinde yataktan kalkamama ve kendini yorgun hissetme
- gün içinde uyku hali
- Baş Ağrısı (Uyku sırasında alınan oksijen seviyesi düştüğü için özellikle sabahları baş ağrısı yaşanabilir.
- Yüksek tansiyon ve özellikle ilaç kullanımına rağmen tansiyonu kontrol edememe.
- İlaçlara rağmen kontrol altına alınamayan diyabet (şeker hastalığı)
- Metabolizma yavaşladığı için kilo almak
- erkeklerde cinsel işlev bozukluğu
- Trafik kazalarına veya ışıklarda uykuya dalmaya neden olabilecek konsantrasyon bozukluğu. Çocuklarda bu durum okul başarısızlığı olarak yansıtılabilir.
- Bazen ani bayılma nedeni horlama ya da uyku apnesine bağlı gelişebilir.
Tedavi uyku apnesinin derecesine göre değişir.
Uyku apnesi olan kişilerde derecenin belirlenmesi tedavi açısından değerlidir. Saatte 5-15 saatin ortasında nefes darlığı hafif uyku apnesi, 15-30 arası orta ve 30’un üzerinde şiddetli uyku apnesi olarak sınıflandırılır. Şiddetli uyku apnesi olan hastalarda sıklıkla cpap denilen solunum cihazı tedavisi uygulanır. Hafif ve orta derecede uyku apnesi olanlarda uyku pozisyonunun değiştirilmesi, çenenin öne çekilmesini sağlayan cihazlar veya anatomik darlık durumunda cerrahi tedaviler tercih edilebilir. Uygulanan tedaviler ile uyku apnesi kontrol altına alınabilmekte ve yaşanan şikayetler ortadan kaldırılabilmektedir.
Uyku apnesinin olmadığı ve sadece horlamanın yaşandığı durumlarda farklı sistemlerle horlama giderilebilir.
Horlamayı gidermek için;
Hastanede yatışı değiştirmek için kolay bir yöntem bile horlamayı tedavi edebilir. Bunun için yan uyku yastığı gibi aparatlar kullanılabilir.
- Çeneyi öne çeken cihazlar
- Alkol ve sigarayı bırakmak
- Kilo vermek
- Uyku hapı veya üst solunum yollarında ödem oluşturan ilaçların kesilmesi
- Uyku hijyenine dikkat etmek horlamayı ortadan kaldırabilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
