Memur zammının ardından gözler milyonlarca SSK ve Bağ-Kur emeklisinin emekli maaşlarındaki artışa çevrildi. Ekim ayında TBMM’nin açılmasıyla birlikte emekli maaşlarına 6 aylık enflasyon oranının üzerinde ilave artış yapılmasına yönelik düzenlemeler yapılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, emekli maaşlarının ilave artırılması konusunda çalışma yapıyor. Emeklilere yönelik ek artışın Ocak ayının prestijiyle birlikte devreye girmesi bekleniyor. Merkez Bankası’nın yıl sonu tahminine göre enflasyon yüzde 62 olursa Temmuz-Aralık döneminde enflasyon yüzde 35,25 olacak. Merkez Bankası’nın enflasyon varsayımına göre emekliler yüzde 35,25’lik artışı ceplerine koydu. Emeklilere yapılacak artışta prim-ay dengesizliği giderilecek ve en düşük emekli maaşı olan 7500 TL’ye zam yapılacak. Cepteki enflasyon artışıyla birlikte 2008 öncesi SSK emeklilerinin emekli maaşı 10 bin 301 liraya çıkacak. Emeklilere yönelik 1100 liralık bayram ikramiyeleri de artacak. Emeklilerin taban maaşından başlayarak aylık maaşlarda kademeli bir artışla artış oranı daha yüksek olacak.
Aylık kök üzerinden ek artış yapılacak mı?
Emekli maaşı artışında “prim-aylık dengesizliğin giderilmesi, maaşın artırılması ve en düşük emekli maaşı olan 7500 liranın artırılması” olmak üzere 3 değerli başlık var. Emekli maaşlarında kademeli artışla prim günü ile ay ortası arasında kopan bağın kısmen telafi edilmesi amaçlanıyor. Artışın aylık bazda kademeli olarak yapılması bekleniyor. Temmuz ayında sosyal yardım payıyla birlikte emeklilerin artış oranı yüzde 25’e tamamlandı. En düşük emekli maaşı 7 bin 500 lirada kalırken, asıl emekli maaşı üzerinden yapılan artışlar hesaplandığında yaklaşık 6 milyon emeklinin emekli maaşına yansıyan artış 100-200 lira seviyesinde kaldı. Prim-aylık dengesizliğin giderilmesi öncelikli konuların başında geliyor.
Ekim ayında ara zam kararı alınırsa ne zaman yürürlüğe girecek?
Bu yılın ikinci yarısında emeklilere toplamda yüzde 25 oranında zam yapıldı. Temmuz ayında yapılan artış emeklilerin asıl aylıklarına uygulandı. Mevcut takvime göre Ocak ayında SSK ve Bağ-Kur emeklileri bu yılın ikinci yarısında enflasyon oranında artış alırken, memur emeklileri toplu iş sözleşmelerinde artış ve enflasyon farkı alacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Macaristan’a “ara zam” iadesine ilişkin açıklaması, Ocak ayında yapılacak zam öncesinde emeklilere yönelik bir yumuşama olarak yorumlanıyor. Bu yıl olduğu gibi refah payı dikkate alınarak oransal artışla düzeltme ilk seçeneğin ortasında yer alıyor. Bu durumda Ocak ayını beklemeden direkt orta zam konusu olabilir. Memurların yanı sıra emeklilerin de artırılması seçeneklerin ortasında yer alıyor.
Bugün 9000 olan Bağ-Kur üyelerinin prim gün sayısı ne zaman azalacak?
Küçük esnaf ve tüccarların emekliliği için gereken prim gün sayısının SGK çalışanlarının prim gün sayısına eşitlenmesi konusunda hükümetin sözü var. Yapılacak düzenlemeyle Bağ-Kur üye sayısı 10 ve daha az işçi çalıştıran işletmelerde 9 bin gün yerine 7 bin 200 güne indirilecek. Böylece 1800 gün daha az primle 5 yıl erken emekli olmak mümkün olacak. Bu düzenlemenin yeni yasama döneminde Meclis’ten geçmesi bekleniyor.
Kademeli artışta refah payı verilecek mi?
Aylık maaşların kademeli olarak artmasıyla birlikte, daha az maaş alan emeklilerin artış oranı da daha yüksek olacak. Emeklilik artışları ise 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin olarak kademeli olarak belirlenecek. Emekli ve memur maaşları baştan sona değişecek olup, söz konusu artışa sosyal yardım payı ve zamların da konu olması bekleniyor. Kademeli artışla 14 bin lira alan yüzde 45 zam formülüne göre 20 bin 300 lira emekli maaşı alacak.
Bugün 7500 lira olan en düşük emekli maaşı yeni yılda artacak mı?
2019’da 1000 lira olan en düşük emekli maaşı, 2020’de 1500’e, 2022 Ocak’ta 2500’e, Temmuz’da 3500’e, 2023 Ocak’ta 5500’e, Mart’ta ise 7500 liraya çıkarıldı. Asgari emekli maaşının her yıl olduğu gibi yeni yılda da artması bekleniyor. Merkez Bankası’nın yüzde 35,25’lik enflasyon tahminine göre enflasyonun artması halinde asgari emekli maaşı 10 bin lirayı aşacak. Kurban Bayramı ve Ramazan dahil yılda iki kez verilen toplam 2200 lira olan bayram ikramiyelerinin artması bekleniyor.
Emeklilerin 2024 yılı zamları ne zaman belli olacak?
Bakanlığın emeklilere yönelik zam formülleri önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, ardından Meclis’e sunulacak. Yapılacak yasal düzenlemede refah payı ya da artış şeklinde bir düzenleme yapılması bekleniyor. Emekliler yeni yılda enflasyon artışıyla birlikte gelen artış oranını 3 Ocak’ta öğrenecek. SSK, Bağ-Kur emeklileri bu yılın ikinci yarısında toplu sözleşme ve enflasyon farkı oranında zam alacak.
Çalışanlar primlerini ödeyerek emekliliğine dönebilir mi?
Evet dönebilirler. Ancak, matrah primi kesintisine tabi olan hizmetler yaşlılık aylığının hesaplanmasında dikkate alınmaz. Sigortalıların emeklilik işlemleri gerçekleştirilmediği sürece maaşlarından prim kesintisi yapılmaya devam edilecektir. Yaşlılık ve malullük aylıklarından kesilmeyen sosyal güvenlik takviye primi borçlarına gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanıyor.
